W pierwszej kolejności najważniejsze zasady:

• Podczas spawania, cięcia i procedur pokrewnych, jak np. natrysk termiczny lub lutowanie występuje emisja dymów, gazów oraz cząstek. Emitowane substancje należy zakwalifikować jako materiały niebezpieczne.
• Emitowane cząstki przedostają się do dróg oddechowych i dalej do pęcherzyków płucnych włącznie i – zależnie od składu chemicznego – mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet działać kancerogennie.
• Emitowane substancje zawierają ponadto znaczną ilość nanocząsteczek, które przenikają do wnętrza komórek i mogą powodować schorzenia o nieznanym charakterze.
• W pierwszej kolejności  z uwagi na ochronę pracy, ale również w celu ochrony środowiska niezbędne jest wdrożenie działań służących oczyszczaniu powietrza. Wychwytywanie emisji w miejscu ich powstawania stanowi najlepszy sposób ochrony.

Najważniejsze ustanowienia:

Ocena warunków pracy

• Obowiązek użytkownika: podjęcie działań ochronnych, regularna kontrola i dokumentacja. Zakaz wykonywania pracy bez wdrożenia działań ochronnych.

Substancje niebezpieczne z uwagi na charakter występujących cząstek

• Całkowite wychwytywanie w miejscu powstawania, zawracanie powietrza jedynie po stosownym oczyszczeniu.
• Urządzenia odciągowe i filtracyjne powinny być zgodne z obowiązującym stanem techniki, a ich skuteczność podlega kontroli co najmniej raz w roku.

Kolejność działań ochronnych w celu redukcji zagrożenia dla pracowników, wywołanego przez substancje niebezpieczne:

1. Wybór procedur i narzędzi, niepowodujących powstawania substancji szkodliwych - substytucja
2. Działania w zakresie wentylacji – wychwytywanie emisji
3. Działania organizacyjne i higieniczne – unikanie kontaktu, wdychania substancji
4. Osobiste środki ochrony – korzystanie z ochrony dróg oddechowych

Ocena zagrożenia

Na podstawie zakwalifikowania do określonej grupy substancji niebezpiecznych należy przeprowadzić ocenę zagrożenia. W tym celu należy przeprowadzić następujące etapy kwalifikacyjne:

1. Ustalenie składu dymu spawalniczego, na który wpływ wywiera:

• materiał podtswowy
• powłoki
• materiał dodatkowy
• gazy procesowe

2.    Ustalenie zagrożenia dla zdrowa, wynikającego ze składu dymów spawalniczych:

• Materiały obciążające układ oddechowy i płuca (np. tlenki żelaza i aluminium)
• Materiały toksyczne lub drażniące (np. tlenki manganu, miedzi, cynku)
• Materiały kancerogenne (np. związki chromu(VI)-, tlenek niklu)

3. Ustalenie stopnia zagrożenia w zależności od procesu.

4. Ustalanie warunków pracy

• warunki przestrzenne
• pozycja głowy i ciała, pozycja wymuszona
• czas trwania prac spawalniczych

 

5. Na podstawie stopnia zagrożenia (etap 3) oraz warunków pracy (etap 4) następuje ogólna ocena zagrożenia:

• zagrożenie może być zwiększone w przypadku długiego czasu trwania prac spawalniczych oraz wymuszonej pozycji ciała
• przeciwnie: w przypadku krótkiego czasu trwania prac spawalniczych lub prowadzenia tych prac na wolnym powietrzu zagrożenie ulega zmniejszeniu.

Działania

Istnieją różne możliwości wychwytywania szkodliwych emisji

1. Odciąg punktowy, zabudowany w palniku

• integracja w systemie
• niewielki strumień objętościowy płomienia
• dobry lub bardzo dobry poziom wychwytywania emisji

2. Odciąg punktowy z zastosowaniem wysokiej próżni

• skuteczny odciąg punktowy z zastosowaniem dysz ssących
• wysoki poziom wychwytywania emisji z odległości nawet do 150 mm
• łatwe podłączenie do systemu odciągu za pomocą węży

3. Odciąg punktowy z zastosowaniem niskiej próżni

• łatwe użycie dzięki zastosowaniu elastycznych ramion odciągowych, o łatwej regulacji pozycji
• swobodna regulacja pozycji odciągów
• wysoki poziom wychwytywania emisji z odległości nawet do 400 mm

4. Okap wyciągowy

• dostosowanie okapu do każdego stanowiska pracy
• wychwytywanie całości strumienia ciepła punktu spawalniczego
• wymagane bardzo słabe podciśnienie 

5. Wentylacja hal

• 2 procedury: wentylacja wyporowa (warstwowa) lub mieszana
• odciąg odbywa się na wysokości 4-6 m
• jako uzupełnienie opisanych powyżej procedur lub w przypadku niemożności zastosowania innych procedur

Badanie skuteczności

Należy kontrolować skuteczność podjętych działań, w razie potrzeby ulepszać te działania i notować uzyskane efekty.

1. Pomiar stężenia substancji niebezpiecznych w miejscu pracy

• punkty spawalnicze: istotna jest frakcja pyłów, przedostających się do pęcherzyków płucnych
• mieszane miejsca pracy: istotna jest frakcja pyłów, przedostających się do dróg oddechowych
• związku chromu i niklu wymagają odrębnych ustaleń

2. Dane ekspozycji należy porównać z wartościami granicznymi dla miejsca pracy (lokalnie obowiązujące przepisy)

• w przypadku przekroczenia: podjęcie innych lub stosownych działań oraz ponowna ocena poziomu zagrożenia

3. Sporządzanie dokumentacji obejmującej rezultaty podjętych działań

Ogólna wartosc graniczna – ASGW - Germany

Nowa ogólna wartość graniczna 2014

• 1,25 mg/m³ dla frakcji pyłów, przedostających się do pęcherzyków płucnych
• 10 mg/m³ dla frakcji pyłów, przedostających się do dróg oddechowych

Wartości graniczne dla zagranicy

Przykład na podstawie warunków obowiązujących w Niemczech

Obowiązujące wartości graniczne zależą od zastosowanych materiałów

• tlenki żelaza, aluminium, magnezu, tytanu
  - ogólna wartość graniczna zapylenia według prepisów lokalnych
• materiały o szczególnie toksycznych właściwościach
  - ogólna wartość graniczna dla określonego materiału według przepisów lokalnych
• materiały kancerogenne, jak związki chromu czterowartościowego lub tlenki niklu
  - zalecenie wykluczenia lub ograniczenia do minmum

Powyższe oznacza:
Przekroczenie wartości granicznej zapylenia ZAWSZE powoduje konieczność wdrożenia stosownych działań!